Od dnia 1 lipca 2025 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych, Kasa Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego oraz pozostałe organy emerytalno-rentowe wypłacają tzw. rentę wdowią.
Renta wdowia nie jest nowym rodzajem świadczenia o charakterze emerytalno-rentowym, ale mechanizmem pozwalającym łączyć otrzymywanie renty rodzinnej z innym świadczeniem emerytalno-rentowym, np. emeryturą czy rentą z tytułu niezdolności do pracy. Dzięki nowym rozwiązaniom wdowy i wdowcy mogą pobierać swoją emeryturę/rentę z tytułu niezdolności do pracy oraz powiększyć ją o część renty rodzinnej po zmarłym małżonku lub odwrotnie.
Należy zauważyć, że uzyskanie tzw. renty wdowiej to faktyczne uzyskanie dodatkowego świadczenia emerytalno-rentowego przyznanego w zbiegu z pobieraną wcześniej w pełnej, przysługującej wysokości rentą rodzinną. To z kolei oznacza uzyskanie dochodu w rozumieniu ustawy o świadczeniach rodzinnych oraz ustawy o pomocy osobom uprawnionym do alimentów, ponieważ zarówno emerytura, renta rodzinna lub inny rodzaj renty, niezależnie od wysokości, są wymienione w katalogach okoliczności uznawanych za uzyskanie dochodu w tych ustawach (art. 3 pkt 24 lit. d ustawy o świadczeniach rodzinnych oraz art. 2 pkt 18 lit. d ustawy o pomocy osobom uprawnionym do alimentów).
Należy również mieć na uwadze, że zgodnie z art. 5 ust. 4b ustawy o świadczeniach rodzinnych, w przypadku uzyskania dochodu przez członka rodziny, osobę uczącą się lub dziecko pozostające pod opieką opiekuna prawnego po roku kalendarzowym poprzedzającym okres zasiłkowy dochód ich ustala się na podstawie dochodu członka rodziny, dochodu osoby uczącej się lub dochodu dziecka pozostającego pod opieką opiekuna prawnego, powiększonego o kwotę osiągniętego dochodu za miesiąc następujący po miesiącu, w którym nastąpiło uzyskanie dochodu, jeżeli dochód ten jest uzyskiwany w okresie, na który ustalane lub weryfikowane jest prawo do świadczeń rodzinnych.
Zgodnie z art. 25 ust. 1 ustawy o świadczeniach rodzinnych, w przypadku wystąpienia zmian w liczbie członków rodziny, uzyskania dochodu lub innych zmian mających wpływ na prawo do świadczeń rodzinnych, w tym na wysokość otrzymywanych świadczeń, osoba, o której mowa w art. 23 ust. 1, jest obowiązana do niezwłocznego powiadomienia o tym organu właściwego wypłacającego świadczenia rodzinne. W związku z powyższym, obowiązek zgłoszenia uzyskania dochodu także w postaci tzw. renty wdowiej ciąży na stronie postępowania ubiegającej się/otrzymującej świadczenia zależne od dochodu, zaś niedopełnienie tego obowiązku skutkuje obowiązkiem zwrotu nienależnie pobranych świadczeń z odsetkami w przypadku gdy doliczenie dochodu uzyskanego skutkuje utratą lub zmniejszeniem wysokości przysługujących świadczeń.
Analogiczna zasada dotyczy świadczeń z funduszu alimentacyjnego (art. 19 ust. 1 ustawy o pomocy osobom uprawnionym do alimentów).
