Dodatki mieszkaniowe

Dodatki mieszkaniowe

Dodatek mieszkaniowy jest świadczeniem pieniężnym wypłacanym przez gminę, mającym na celu dofinansowanie do wydatków mieszkaniowych ponoszonych w związku z zajmowaniem lokalu mieszkalnego. Pomoc ta przysługuje w przypadkach określonych przepisami.

Dodatek mieszkaniowy jest przyznawany na okres sześciu miesięcy, licząc od pierwszego dnia miesiąca następującego po dniu złożenia wniosku o przyznanie dodatku mieszkaniowego. Jest on wypłacany do dziesiątego dnia każdego miesiąca z góry zarządcy domu lub osobie uprawnionej do pobierania należności za lokal mieszkalny.

Podstawa prawna

Ustawa z dnia 21.06.2001 r o dodatkach mieszkaniowych (Dz.U z 2023 r, poz. 1335).

Dokumenty

Aby otrzymać pomoc w formie dodatku mieszkaniowego należy złożyć

  • wniosek o przyznanie dodatku mieszkaniowego,
  • deklarację o wysokości dochodów za okres pełnych trzech miesięcy poprzedzających datę złożenia wniosku,
  • zaświadczenie potwierdzające dochody za okres pełnych trzech miesięcy poprzedzających datę złożenia wniosku,
  • oświadczenie dla osoby prowadzącej działalność gospodarczą (zasady ogólne),
  • oświadczenie dla osoby prowadzącej działalność gospodarczą (ryczałt).

a w przypadku najmu lokalu mieszkalnego

  • oświadczenie o wyrażeniu zgody na pobieranie dodatku mieszkaniowego przez najemcę/najemców przez właściciela lokalu mieszkalnego.

Dodatek mieszkaniowy przysługuje

  • najemcom albo podnajemcom lokali mieszkalnych, zamieszkującym w tych lokalach,
  • osobom mieszkającym w lokalach mieszkalnych, do których przysługuje im spółdzielcze prawo do lokalu mieszkalnego,
  • osobom mieszkającym w lokalach mieszkalnych, do których przysługuje im spółdzielcze prawo do lokalu mieszkalnego,
  • innym osobom mającym tytuł prawny do zajmowanego lokalu mieszkalnego i ponoszącym wydatki związane z jego zajmowaniem,
  • osobom zajmującym lokal mieszkalny bez tytułu prawnego, oczekującym na przysługujący im lokal zamienny albo najem socjalny lokalu.

Dochód

Dodatek mieszkaniowy przysługuje osobom, o którym mowa w art. 2 ust. 1, jeżeli w okresie 3 miesięcy poprzedzających datę złożenia wniosku o jego przyznanie średni miesięczny dochód przypadający na jednego członka gospodarstwa domowego wnioskodawcy nie przekroczył w gospodarstwie

  • jednoosobowym – 40%
  • wieloosobowym – 30%

przeciętnego wynagrodzenia w gospodarce narodowej, obowiązującego w dniu złożenia wniosku, z uwzględnieniem art. 6 ust. 8 i art. 7 ust. 6.

Przy wydawaniu decyzji o przyznaniu dodatku mieszkaniowego uwzględnia się kwotę przeciętnego wynagrodzenia w gospodarce narodowej, obowiązującego w dniu złożenia wniosku, ostatnio ogłoszonego przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego na podstawie art. 20 pkt 1 lit. a ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.

Za dochód uważa się dochód w rozumieniu przepisów ustawy o świadczeniach rodzinnych

Katalog dochodów, które wliczają się do dochodu rodziny ubiegającej się o świadczenia rodzinne, znajduje się w art. 3 pkt 1 Ustawy z 28 listopada 2003 roku o świadczeniach rodzinnych. Obejmuje trzy kategorie dochodów

  • przychody podlegające opodatkowaniu na zasadach określonych w Ustawie z 26 lipca 1991 roku o podatku dochodowym od osób fizycznych np. dochody z umowy o pracę, umowy zlecenie, zasiłku dla bezrobotnych, rent i emerytur, działalności gospodarczej opodatkowanej na zasadach ogólnych,
  • dochody z działalności podlegającej opodatkowaniu na podstawie przepisów o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne np. dochody z działalności gospodarczej opodatkowanej zryczałtowanym podatkiem dochodowym (tzw. ryczałt),
  • inne dochody niepodlegające opodatkowaniu na podstawie przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych (np. alimenty na rzecz dzieci, dochody z gospodarstwa rolnego, świadczenie rodzicielskie, stypendia socjalne dla uczniów i studentów, renty określone w przepisach o zaopatrzeniu inwalidów wojennych i wojskowych oraz ich rodzin, należności otrzymywane z tytułu wynajmu pokoi gościnnych, renty wypłacone osobom represjonowanym i członkom ich rodzin, dodatek kombatancki, ryczałt energetyczny i dodatek kompensacyjny).

W przypadku posiadania tytułu prawnego do gospodarstwa rolnego dochód z tego gospodarstwa ustala się na podstawie powierzchni gruntów w hektarach przeliczeniowych i wysokości przeciętnego dochodu z pracy w indywidualnych gospodarstwach rolnych z 1 ha przeliczeniowego, ostatnio ogłaszanego przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego na podstawie art. 18 ustawy z dnia 15 listopada 1984 r. o podatku rolnym.

Powierzchnia mieszkania

Powierzchnia użytkowa lokalu mieszkalnego lub budynku mieszkalnego, w którym znajduje się jeden lokal mieszkalny (dom jednorodzinny) w przeliczeniu na liczbę członków gospodarstwa domowego nie może przekraczać

  • 35 m2 – dla 1 osoby,
  • 40 m2 – dla 2 osób,
  • 45 m2 – dla 3 osób,
  • 55 m2 – dla 4 osób,
  • 65 m2 – dla 5 osób,
  • 70 m2 – dla 6 osób, a w razie zamieszkiwania w lokalu mieszkalnym większej liczby osób dla każdej kolejnej osoby zwiększa się normatywną powierzchnię tego lokalu o 5 m2.

Normatywną powierzchnię powiększa się o 15m2 jeżeli w lokalu mieszkalnym zamieszkuje osoba niepełnosprawna poruszająca się na wózku lub osoba niepełnosprawna, której niepełnosprawność wymaga zamieszkiwania w oddzielnym pokoju.  Normatywną powierzchnię powiększa się niezależnie od liczby członków gospodarstwa domowego. O wymogu zamieszkiwania w oddzielnym pokoju orzekają Powiatowe Zespoły do Spraw Orzekania o Niepełnosprawności. 

Gospodarstwo domowe

Przez gospodarstwo domowe rozumie się gospodarstwo prowadzone przez osobę ubiegającą się o przyznanie dodatku mieszkaniowego, samodzielnie zajmującą lokal mieszkalny albo gospodarstwo prowadzone przez tę osobę wspólnie z małżonkiem i innymi osobami stale z nią zamieszkującymi i gospodarującymi, które swoje prawa do zamieszkiwania w lokalu wywodzą z prawa tej osoby.
Do członków gospodarstwa domowego nie wlicza się osób przebywających w instytucjach, zapewniających nieodpłatnie pełne całodobowe utrzymanie tj

  • domu pomocy społecznej,
  • młodzieżowym ośrodku wychowawczym,
  • schronisku dla nieletnich,
  • zakładzie poprawczym,
  • zakładzie karnym,
  • szkole, w tym w szkole wojskowej.

Wydatki na mieszkanie

Wysokość dodatku mieszkaniowego stanowi różnicę między wydatkami przypadającymi na normatywną powierzchnię użytkową zajmowanego lokalu mieszkalnego a kwotą stanowiącą wydatki poniesione przez osobę otrzymującą dodatek w wysokości

  • 15% dochodów gospodarstwa domowego – w gospodarstwie jednoosobowym,
  • 12% dochodów gospodarstwa domowego – w gospodarstwie 2-4 osobowym,
  • 10% dochodów gospodarstwa domowego – w gospodarstwie 5-osobowym i większym.

Wydatki naliczone i ponoszone przez okres dłuższy niż jeden miesiąc przelicza się na okresy miesięczne.

Jeżeli wnioskodawca posiada tytuł prawny do części zajmowanego lokalu mieszkalnego, wydatki na mieszkanie ustala się w proporcji odpowiadającej wielkości tej części.

Do wydatków tych zaliczamy m. in czynsz za lokal mieszkalny, opłaty za energię cieplną, wodę i ścieki, odpady i nieczystości ciekłe.

Do wydatków poniesionych przez wnioskodawcę na utrzymanie mieszkania nie wlicza się

  • opłat za gaz przewodowy,
  • energię elektryczną,
  • ubezpieczeń,
  • podatku od nieruchomości,
  • opłat za wieczyste użytkowanie gruntów.

W celu obliczenia wysokości ryczałtu, stosuje się średnią cenę 1 kWh energii elektrycznej, ogłaszaną na podstawie art. 23 ust. 2 pkt 18 lit. d ustawy z dnia 10 kwietnia 1997 r. – Prawo energetyczne (Dz. U. z 2024 r. poz. 266 z późn. zm.), powiększoną o podatek od towarów i usług.

Dodatek mieszkaniowy przyznaje się na okres 6 miesięcy, licząc od pierwszego dnia miesiąca następującego po dniu złożenia wniosku.

Dodatku mieszkaniowego nie przyznaje się, jeżeli jego kwota byłaby niższa niż 0,5% kwoty przeciętnego wynagrodzenia w gospodarce narodowej.

Wstrzymanie wypłaty dodatku

Zarządca budynku albo inna osoba uprawniona do pobierania należności za lokal mieszkalny zawiadamia organ przyznający dodatek mieszkaniowy o wystąpieniu zaległości obejmujących pełne 2 miesiące, w terminie 14 dni od dnia wystąpienia tych zaległości. W przypadku  niedopełnienia tego obowiązku zarządca budynku albo inna osoba uprawniona do  pobierania należności za lokale mieszkalne zwraca organowi przyznającemu dodatek mieszkaniowy kwoty dodatków wypłaconych za miesiące, w których występowały zaległości w tych opłatach. Zarządca budynku albo inna osoba uprawniona do pobierania należności za lokal mieszkalny zwraca organowi te kwoty w terminie kolejnych 2 miesięcy, jeżeli gospodarstwo domowe, któremu przyznano dodatek mieszkaniowy, nie uiści zaległych opłat w terminie miesiąca od powstania obowiązku zawiadomienia organu o powstaniu zaległości.

Odmowa przyznania dodatku mieszkaniowego

Odmawia się przyznania dodatku mieszkaniowego jeżeli w wyniku przeprowadzonego wywiadu środowiskowego ustalono, że

  1. występują rażące dysproporcje pomiędzy niskimi dochodami wykazanymi przez wnioskodawcę, a faktycznym jego stanem majątkowym wskazującym, że jest w stanie uiszczać wydatki związane z zajmowaniem lokalu mieszkalnego przy wykorzystaniu własnych środków finansowych lub posiadanych zasobów majątkowych,
  2. faktyczna liczba wspólnie stale zamieszkujących i gospodarujących z wnioskodawcą osób jest mniejsza niż wykazana we wniosku.

Niewyrażenie zgody na przeprowadzenie wywiadu środowiskowego stanowi podstawę do odmowy przyznania dodatku mieszkaniowego.